Historia rzeźby grecko-rzymskiej

uzupełniające

mieszany: w sali i zdalnie

Wykład dotyczy rzeźby grecko-rzymskiej w układzie chronologicznym od okresu archaicznego (VIII-VI w. p.n.e.) po późną starożytność (IV w. n.e.). Prezentuje on ewolucję przedstawiania ludzi i bogów według uwarunkowań kulturowych i kryteriów formalnych, wskazując na różne ograniczenia rozwoju. Analizowana jest rzeźba pełna w brązie i kamieniu, reliefy oraz rzeźba architektoniczna. Jednocześnie dzieje rzeźby grecko-rzymskiej dają wgląd w specyfikę sztuki antycznej i jej przekształcenia, które zadecydowały o kształcie sztuki europejskiej w późniejszych epokach.

Wykład obejmuje następujące zagadnienia:

Od małej plastyki okresu geometrycznego do dużych form stylu "dedalickiego";

Studium anatomii i ruchu kurosów i kor w okresie archaicznym;

Rzeźba architektoniczna - ewolucja dekoracji frontonów i fryzów figuralnych;

Nowa jakość rzeźb w świątyni Zeusa w Olimpii;

Kritios, Myron, Kalamis, Pitagoras i ich rzeźby w stylu surowym;

Prawdziwa rzeźba grecka, czyli o zachowanych brązach z okresu klasycznego;

Poliklet i jego kanon - prawda czy iluzja?;

Co tak naprawdę wiemy o Fidiaszu i jego Partenonie;

Sztuka żałoby - stele i mauzolea;

Praksyteles i Skopas, czyli sztuka wyrażania emocji i uczuć w rzeźbie;

Grecja w IV w. p.n.e. i narodziny sztuki zaangażowanej inaczej;

Lizyp - genialny rzeźbiarz, który stworzył w sztuce nową epokę (hellenistyczną);

Między "klasycyzmem" i "barokiem" w świecie greckim III-I w. p.n.e.;

Treść, czy forma? Czy naprawdę istniała sztuka rzymska?;

"Relief historyczny" i opowiadanie w sztuce;

August i potęga obrazów;

Rzeźba na usługach propagandy w Cesarstwie rzymskim;

Sztuka grobowa (urny, sarkofagi, rzeźby) jako autoprezentacja zmarłych;

Wiek niepokoju (III w. n.e.) w sztuce antycznej;

Nowa duchowość, nowa sztuka (symboliczna?) w IV w. n.e.;

Czy istniała sztuka chrześcijańska, a może tylko tematyka chrześcijańska w sztuce antycznej?

E. Makowiecka, Sztuka grecka, Warszawa 2009,

E. Makowiecka, Sztuka Rzymu. Od Augusta do Konstantyna, Warszawa 2010,

E. Papuci-Władyka, Sztuka starożytnej Grecji, Warszawa-Kraków 2001,

J. Boardman, Sztuka grecka, Toruń 1999,

Ch.M. Havelock, Sztuka hellenistyczna. Sztuka świata starożytnego od śmierci Aleksandra Wielkiego do bitwy pod Akcjum, Warszawa 1972,

T. Hoelscher, Sztuka rzymska: język obrazowy jako system semantyczny, Poznań 2011,

J.A. Ostrowski, Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa-Kraków 1999,

P. Zanker, August i potęga obrazów, Poznań 1999,

E. Flaig, Zrytualizowana polityka. Znaki, gesty i władza w starożytnym Rzymie, Poznań 2013,

P. Veyne, Imperium grecko-rzymskie, Kęty 2008,

P. Veyne (red.), Historia życia prywatnego, t. 1, Wrocław 2005,

F. Kolb, Ideał późnoantycznego władcy, Poznań 2008,

F.W. Deichmann, Archeologia chrześcijańska, Warszawa 1994.

T. Wujewski, Życie starożytnych posągów, Poznań 2017.

Zajęcia dostarczają wiedzy o podstawowych zabytkach sztuki starożytnej Grecji i Rzymu ze szczególnym uwzględnieniem aktualnych pytań stawianych im przez uczonych. Chociaż uwaga skoncentrowana jest na rzeźbie w jej różnych formach, to jednak wskazane są także inne źródła, przede wszystkim literackie, ważne dla warsztatu pracy archeologa klasycznego. W szczególności student uzyskuje podstawową wiedzę w zakresie opisu, analizy i interpretacji ważnej kategorii źródeł archeologicznych (K_W 03), potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami badawczymi (K_U 09) i jest świadomy konieczności wykorzystywania różnych źródeł w swojej pracy (K_K 02).

Egzamin pisemny polegający głównie na rozpoznawaniu dzieł sztuki.